Αυτό το περιεχόμενο είναι μόνο για συνδρομητές
Η νέα εποχή έφερε αυξήσεις στις τιμές στα βασικά είδη διατροφής και φαίνεται πως αυτό μπορεί να επηρεάσει τις καταναλωτικές μας συνήθειες και ειδικότερα το τρόπο που σιτιζόμαστε.
Έτσι πλέον τίθεται από πολλούς το ερώτημα εάν και, κατά πόσο συμφέρει, να προμηθευόμαστε όλα τα απαραίτητα υλικά με τα οποία μαγειρεύουμε ή παρασκευάζουμε το καθημερινό μεσημεριανό ή το βραδινό. Η είσοδος των ετοίμων προς κατανάλωση φαγητών (Ready-to-Eat), τα οποία χρειάζονται μόνο ζέσταμα ανατρέπει την μέχρι τώρα κατάσταση και κάνει τα έτοιμα φαγητά περισσότερο ελκυστικά από ποτέ.
Ας κάνουμε όμως μια ιστορική αναδρομή
Τα πρώτα έτοιμα φαγητά φαγητά ήταν οι κονσέρβες, αλλά επειδή είναι μια εντελώς διαφορετική κατηγορία, δεν θα ασχοληθούμε σε αυτό το άρθρο με αυτά διότι δεν λειτουργούν ως αυτόνομα κύρια γεύματα. Έτσι στην ουσία τα πρώτα γεύματα ήταν σε κατεψυγμένη μορφή και έκαναν την εμφάνιση τους στην αγορά στα τέλη του περασμένου αιώνα. Η εταιρεία που τα παρουσίασε πρώτη ήταν η Θεσσαλονικιώτικη Μπάρμπα Στάθης. Τα φαγητά ήθελαν κατά μέσω όρο 30 λεπτά μαγείρεμα και υπήρχαν κυρίως κωδικοί όπως το σπανακόρυζο, φασολάκια και αρακάς, δηλαδή φαγητά που είχαν άμεση σχέση με το κύριο αντικείμενο της εταιρείας που είναι η τυποποίηση και πώληση κατεψυγμένων λαχανικών. Η ευκολία ήταν το βασικό τους πλεονέκτημα, όμως υπήρχε η δυσπιστία και προκατάληψη. Η κατηγορία των κατεψυγμένων φαγητών με τον καιρό και με την έντονη διαφημιστική υποστήριξη απέκτησε καταναλωτικό κοινό και όπως ήταν αναμενόμενο την ακολούθησαν και άλλες εταιρείες. Σήμερα αυτή η κατηγορία βρίσκεται πλέον στην φάση της ωριμότητας με πολλούς ανταγωνιστές και πολλές γευστικές προτάσεις.
Περίπου στις αρχές του 2010 κάποιες εταιρείες, κυρίως από τον κλάδο του catering, που είχαν την τεχνογνωσία στο έτοιμο φαγητό παρουσίασαν τα πρώτα έτοιμα φαγητά τα οποία δεν χρειαζόταν πλέον μαγείρεμα, αλλά μόνο ένα ζέσταμα! Αυτά τα φαγητά τοποθετήθηκαν αρχικά στις καταψύξεις, όμως δεν φάνηκε να έχουν ιδιαίτερη δυναμική και σταδιακά έχασαν την θέση τους, γιατί ήταν και πολύ νωρίς και το κόστος τους στον τελικό καταναλωτή δεν ήταν ελκυστικό. Παρόλο που ήδη υπήρχε μια σχετική ετοιμότητα σε μια μερίδα καταναλωτών ειδικά στις νεότερες γενιές η γεύση τους δεν μπορούσε να πλησιάσει την αυθεντική γεύση των μαγειρευτών στο σπίτι φαγητών και αυτό ήταν ανασταλτικός παράγοντας. Μάλιστα, τότε, σε μερικούς φαινόταν αδιανόητο να αγοράσει μια νοικοκυρά ένα έτοιμο γεύμα από την κατάψυξη και να το προσφέρει στα παιδιά της. Έτσι, αυτά τα γεύματα προοριζόταν για τους φοιτητές και κυρίως για όσους ζουν μόνοι.
Η Αμβροσία έκανε την αρχή
Τα πράγματα άλλαξαν κάπου μεταξύ του 2012-2015. Την αρχή την έκανε άλλη εταιρεία από την Θεσσαλονίκη η εταιρεία Αμβροσία ΕΠΕ που παρουσίασε την σειρά με παραδοσιακά φαγητά ελληνικής κουζίνας, όπως το παστίτσιο, φασολάκια ή μουσακά, καθώς και πολλά ακόμη, αυτή τη φορά στο ψυγείο και όχι στην κατάψυξη! Για πολλά χρόνια δεν υπήρχε κάτι ανταγωνιστικό και οι πωλήσεις ήταν σχετικά χαμηλές. Η Αμβροσία ήταν μόνη και καμία άλλη εταιρεία δεν έμπαινε στην κατηγορία, καμία όπως το έλεγαν, δεν ήθελε να χάσει τα λεφτά της επένδυσης. Εξαίρεση αποτελούσαν μόνο κάποιες μικρότερες startups από την επαρχία, που όμως δεν διέθεταν ούτε τα δίκτυα διανομών, ούτε και πρόσβαση στις μεγάλες αλυσίδες και έτσι ή άλλαξαν αντικείμενο ή έκλεισαν.
Η μεγάλη στιγμή και η ροή άλλαξε όταν η εταιρεία παραγωγής ορεκτικών Αμβροσία του ομίλου ΕΔΕΣΜΑ, της οικογένειας Χατζηγεωργίου έκανε το big deal και ανακοίνωσε τη συνεργασία με την αλυσίδα Lidl! Mε τα πρώτα έτοιμα μαγειρευτά φαγητά να τοποθετούνται στα ψυγεία της. Κάπου εκεί ξεκίνησε και η μεγάλη στροφή, καθώς με την δύναμη του δικτύου της Lidl τα φαγητά πήραν την ‘θέση’ που τους άξιζε και φυσικά το όγκο των πωλήσεων. Το παράδειγμα της Lidl το ακολούθησαν σύντομα και οι υπόλοιπες αλυσίδες όπως, Σκλαβενίτης, Μασούτης και ΑΒ Βασιλόπουλος, κλπ.. Η κατανάλωση ανέβηκε και το κόστος συμπιέστηκε. Οι τιμές πέσαν σε λογικά επίπεδα που θεωρητικά να είναι ανταγωνιστικές ακόμη και στις τιμές των ταχυφαγείων με το πλεονέκτημα να είναι πιο υγιεινές ή θρεπτικές και ότι η αγορά τους είναι στην φιλοσοφία του «one stop», δηλαδή όλα μαζί τα αγοράζουμε από ένα σημείο με μια στάση..
Τι γίνεται σήμερα;
Σήμερα βλέπουμε ότι στην κατηγορία RTE (ready-to-eat) έχουν εισχωρήσει και άλλες εταιρείες που προέρχονται είτε από τον ίδιο κλάδο, είτε από άλλους κλάδους τροφίμων. Η Έδεσμα έχει εξαγοραστεί από τον όμιλο Bespoke του Σπύρου Θεοδωρόπουλου, και πλέον κυκλοφορούν με το brand Nikas. Οι εταιρείες Παλίρροια, Hellenic Catering (συνεργάζεται με την αλυσίδα Μασούτης) συν άλλες 2-3 ακόμη που έχουν την τεχνογνωσία παλεύουν να εδραιωθούν και υπάρχουν και άλλες που μελετάνε την είσοδο στην κατηγορία. Ταυτόχρονα μαζί με το τυποποιημένο φαγητό όλο και περισσότερες αλυσίδες εντάσσουν τα έτοιμα φαγητά στο οπλοστάσιο τους προς τους πελάτες τους. Ενδεικτικά η αλυσίδα με πίτσες και μακαρονάδες, αλλά και αρκετοί επώνυμοι φούρνοι.
Η κατάσταση αυτή την στιγμή έχει ως εξής. Τα έτοιμα φαγητά προς κατανάλωση (RTE) έχουν εδραιωθεί και έχουν μπει στην καθημερινότητα των καταναλωτών. Αυτό δεν αλλάζει. Ο κόσμος θέλει και έχει ανάγκη την ευκολία και την ταχύτητα. Με τις τιμές στα εστιατόρια να είναι πλέον για πολλούς απαγορευτικές και τα ταχυφαγεία να μην μπορούν να πάρουν αυτό το κύμα για πολλούς λόγους, κυρίως λόγω υποδομών και επενδύσεων που θα έπρεπε να κάνουν. Οι πωλήσεις των μαγειρεμένων φαγητών χρόνο με χρόνο θα ανεβαίνουν και φαίνεται πως το παραδοσιακό μαγείρεμα θα αποτελέσει σε κάποια χρόνια μια ανάμνηση ή θα γίνεται για την δημιουργικότητα και για διασκέδαση.