Αυτό το περιεχόμενο είναι μόνο για συνδρομητές
Του Παναγιώτη Τράντου
Η εντομοφαγεία είναι διαδεδομένη σε 65 χώρες του κόσμου, κυρίως στην Αφρική και Ασία, όπου η κατανάλωση του αποτελεί μέρος των διατροφικών συνηθειών. Από πέρσι και με κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να χρησιμοποιείται η σκόνη από έντομα, ειδικά από γρύλο και στις τροφές και εντός της ΕΕ.
Ο οικιακός γρύλος που έχει την ονομασία Acheta Domesticus πωλείται στην Ευρώπη κυρίως σε σκόνη και προορίζεται στο να «εμπλουτίζει» με πρωτεΐνη τις τροφές των ανθρώπων. Ειδικά αυτών που είναι High Protein, καθώς είναι εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης και μάλιστα με ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό, περίπου 75% του βάρους του. Οι αγελάδες από την άλλη που ήταν για αιώνες, μια από της βασικές πηγές πρωτεΐνης του δυτικού κόσμου, τώρα ‘ενοχοποιούνται’ ειδικά από μερίδα «πράσινων» επιστημόνων ότι τα αέρια που παράγουν επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα…
Ας δούμε λοιπόν το θέμα από άποψη παραγωγής και τιμής τι ακριβώς γίνεται.
Μετά από ένα χρόνο, μια μέση αγελάδα «αποδίδει» περίπου 300 κιλά ποιοτικού κρέατος. Από την άλλη, έχουμε το μέσο οικιακό γρύλο Acheta Domesticus ο οποίος ζυγίζει περίπου 1 γραμμάριο και φτάνει το μέγεθος του ενήλικα μετά από δύο μήνες. Έτσι, για να έχουμε το ίδιο βάρος γρύλων με μια αγελάδα χρειάζεστε 300.000 από αυτούς. Σύμφωνα με το ChatGPT ένα κυβικό μέτρο είναι αρκετό για την αναπαραγωγή περίπου 4000 γρύλων. Οπότε για να παραχθούν 300 κιλά σκόνη από γρύλο που ισοδυναμούν με μια αγελάδα θα χρειαστούν 75m3! Δεδομένου ότι ένας γρύλος μεγαλώνει 6 φορές γρηγορότερα από μια αγελάδα, ο ετήσιος προϋπολογισμός είναι 12,5m3 με την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει σωστή καλλιέργεια του και δε θα υπάρχουν απώλειες. Μια από της πιο βασικές προϋποθέσεις της σωστής καλλιέργειας των οικιακών εντόμων είναι η σταθερή θερμοκρασία όπου ζει και αναπαράγεται ο γρύλος. Η θερμοκρασία που χρειάζεται είναι 27 βαθμοί. Επομένως χρειάζεται κλιματισμός το καλοκαίρι, αλλά και θέρμανση το χειμώνα. Οπότε θα πρέπει να συνυπολογίσουμε στο κόστος και το κόστος της ενέργειας που χρειάζεται. Όμως δεν είναι μόνο αυτό, γιατί υπάρχει ακόμη κάτι που θα πρέπει να συνυπολογιστεί και αυτό είναι η απώλεια που προέρχεται από την αποξήρανση.
Επειδή ένας γρύλος αποτελείται κυρίως από υγρασία, όταν θα αποξηραθεί θα χάσει περίπου το 70% του βάρους του! Άρα τελικά για να έχουμε 300 κιλά σκόνη από γρύλο, δεν θα χρειαστούν 300.000 γρύλοι που είχαμε πει αρχικά, αλλά 1 εκατομμύριο! Επομένως δεν είναι 75m3, αλλά 250 κυβικά μέτρα που χρειάζονται ώστε να πάρουμε το βάρος μιας αγελάδας. Ας δούμε τώρα πόσο χώρο χρειάζεται για να ζήσει μια αγελάδα. Σύμφωνα με το ChatGPT μια ελεύθερη αγελάδα χρειάζεται 2000-2500m2 βοσκοτόπι και 8-10m2 χώρο ανάπαυσης σε στάβλο. Ο χώρος όπου ζουν οι αγελάδες χρειάζεται καθαρισμό και καλό εξαερισμό, όμως δεν είναι απαραίτητος ο κλιματισμός, αλλά ούτε και η θέρμανση. Εάν εξαιρέσουμε τις ακραίες καιρικές συνθήκες, όμως και πάλι οι αγελάδες μπορούν τον ζεσταθούν μόνες τους και το καλοκαίρι μπορούν να είναι έξω σε ένα υπόστεγο.
Επομένως αν υπολογιστεί η περιοχή που απαιτείται για τους γρύλους και η περιοχή που απαιτείται για τις αγελάδες, ο χώρος για τους γρύλους είναι μεγαλύτερος από την περιοχή για την εκτροφή αγελάδων.
Τιμή και απόδοση
Πάμε τώρα στο ποιοτικό θέμα και στο θέμα της απόδοσης. Ένα κιλό σκόνη από γρύλο έχει το μέγιστο! 78% πρωτεΐνης, επομένως 750 γραμμάρια Το βοδινό κρέας περιέχει 28% πρωτεΐνης, άρα 280 γραμμάρια. Ας δούμε το θέμα της τιμής. Ένα κιλό σκόνης ακρίδας από την Ταϊλάνδη κοστίζει 45 Ευρώ ενώ το βοδινό 10 Ευρώ. Με 45 Ευρώ που είναι το κόστος ενός κιλού σκόνης μπορούμε αντίστοιχα να αγοράσουμε 4,5 κιλά κρέατος. Άρα 750 γραμμάρια πρωτεΐνης γρύλου και 1260 γραμμάρια από βόειο κρέας.
Οι φωνές που υποστηρίζουν την καλλιέργεια και την σταδιακή αντικατάσταση της πρωτεΐνης της αγελάδας από του γρύλου θα μιλήσουν για το οικολογικό θέμα αερίων, για το θέμα της επισιτιστικής κρίσης, ότι το 2050 θα έχει η Γη 10 δισεκατομμύρια και ότι χρειαζόμαστε νέες τροφές. Όλα αυτά είναι κατανοητά και θα πρέπει να κάπου μέσα σε αυτό να συνυπολογιστούν. Όμως μην ξεχνάμε ότι και να μεγαλώσει ένας γρύλος χρειάζεται θέρμανση, ανεμιστήρες και αφυγραντήρες για την αποξήρανση του, αρά πολλή ενέργεια για την επεξεργασία. Επομένως όπως διαπιστώνεται ούτε και αυτό είναι τόσο οικολογικό όσο θα μπορούσε να φαίνεται. Σήμερα αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι αγελάδες εκτός από το κρέας δίνουν γάλα, τυρί, δέρμα, ακόμη και λίπασμα. Ο γρύλος εκτός από τη σκόνη δεν προσφέρει τίποτα άλλο. Ο γρύλος απλά παράγει ήχο. Αυτός ο ήχος είναι ωραίος το καλοκαίρι δίπλα στην παραλία να σε χαλαρώνει…
Τέλος, πάμε στο θέμα της ανθρώπινης απόλαυσης. Μια μπριζόλα, ένα steak ή ένα μπέργκερ προσφέρουν εκτός από την ενέργεια και ευχαρίστηση στον ουρανίσκο. Οι άνθρωποι που βγαίνουν έξω διασκεδάζουν τρώγοντας στα μπεργκεράδικα και στα εστιατόρια. Με αυτόν τον τρόπο συντηρούν μια αγορά εστίασης και κατά επέκταση και μια εφοδιαστική αλυσίδα. Αυτή από την άλλη χρειάζεται προσωπικό το οποίο με την σειρά του είναι και αυτοί καταναλωτές. Αυτό είναι μια αλυσίδα που αν σπάσει μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες κοινωνικές συνέπειες.